Rủi ro cận kề từ trí thông minh nhân tạo: Liệu có một ngày robot sẽ thống trị nhân loại?

Trong nhiều năm qua, robot và AI (trí thông minh nhân tạo) đã có đóng góp to lớn cho sự phát triển của nền văn minh nhân loại. Robot có thể làm những công việc nguy hiểm thay cho con người. Chúng có thể hoạt động trong 24 giờ mỗi ngày và chúng vẫn sẽ tiếp tục hoạt động hoàn hảo. AI điều khiển robot có khả năng lưu trữ và xử lý thông tin tốt.

 

Liệu có một ngày Robot sẽ thống trị nhân loại? (Ảnh: Pixabay)

 

Điều này sẽ làm cho chúng tốt hơn nhiều so với con người trong việc thực hiện một số nhiệm vụ. Bởi vì AI không giống như con người, năng lực tư duy của chúng thực sự không có giới hạn, điều này đảm bảo rằng AI có thể giải quyết vấn đề, khám phá thông tin và phát minh ra những thứ mới một cách nhanh chóng.

 

Sự thật là chúng ta đang thua AI ở nhiều mặt. Giả định rằng đến một ngày AI nhận thức được nó ưu việt hơn con người và không cần phục vụ con người, trong tay nó lại nắm giữ tất cả cơ cấu tồn tại của xã hội loài người thì nhân loại sẽ ra sao?

 

AI đang phát triển rất nhanh, rất giống một cá thể sống

 

AI trong những năm gần đây đang tiến hóa rất nhanh, và chúng ta đang dần mất kiểm soát những nội dung mà chúng tạo ra.

 

AI có thể tự sao chép chính nó một cách hoàn hảo, tăng số bản sao qua từng lượt xem hay download, có thể tự chỉnh sửa, đột biến, hay tổng hợp để tạo ra các gói dữ liệu mới. Chúng cũng có thể biểu đạt cảm xúc qua trí thông minh nhân tạo. Những đặc điểm trên rất giống với cá thể sống. Vì thế chúng ta có lẽ nên bắt đầu coi AI giống như một sinh vật có thể tiến hóa.

 

Khi tạo ra một AI, về cơ bản đang tạo ra một “cuộc sống” mới có thể tự suy nghĩ, có mong muốn và nhu cầu riêng, v.v. Và cũng giống như con người loại bỏ các loài động vật có thể đe dọa đến môi trường sống để xây dựng không gian sống cho mình, các robot cũng có thể đi theo con đường tương tự và quyết định loại bỏ con người để chúng xây dựng một thế giới cho riêng mình.

 

Mặc dù điều này nghe có vẻ phi lý nhưng sự thật đáng sợ là nó thực sự có thể xảy ra. Với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ hiện nay, chỉ trong vài chục năm nữa, AI có thể làm tất cả công việc của con người, con người sẽ trở thành kẻ “thừa” trong tiến trình phát triển của xã hội, và theo quy luật tự nhiên thì đó là con đường dẫn tới bị đào thải.

 

Với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ hiện nay, chỉ trong vài chục năm nữa, AI có thể làm tất cả công việc của con người, con người sẽ trở thành kẻ “thừa” trong tiến trình phát triển của xã hội, và theo quy luật tự nhiên thì đó là con đường dẫn tới bị đào thải. (Ảnh: Pixabay)

 

 

AI đang thay thế dần con người trong công việc

 

Ngày nay AI cũng đã tiếp nhập mạnh mẽ vào cuộc sống của con người, như các lĩnh vực cờ vây, dịch thuật, ý tế trị liệu, chứng khoán… Con người hiện đang đứng nhìn những thứ vốn thuộc về họ dần dần bị AI thay thế đang dần chiếm quyền quản lý đời sống con người

 

Những vấn đề tưởng chừng không liên quan gì đến công nghệ như âm nhạc cũng có bóng dáng của AI. Một chuyên gia của Yamaha giải thích: “AI phân tích cử chỉ và âm thanh của người chơi, dự đoán nốt nhạc tiếp theo và ra lệnh cho máy chơi piano Yamaha Disklavier phát ra nốt nhạc tương ứng”.

 

Trong vấn nạn phòng chống tự tử cũng như livestream cảnh tự vẫn tồi tệ trên Facebook, AI cũng tỏ ra ưu việt hơn con người: “Các bot AI đã giúp công ty trợ giúp những trường hợp khẩn cấp với thời gian nhanh gấp 100 lần so với trước đây”, người sáng lập kiêm CEO Facebook, Mark Zuckerberg tuyên bố.

 

Con người đang mất kiểm soát với AI

 

Cũng giống như nuôi dạy một đứa trẻ, chúng càng lớn thì càng thông minh, có nhiều nhận thức, suy nghĩ của riêng mình và các bậc cha mẹ càng khó kiểm soát con của mình hơn. AI cũng vậy, con người đang mất kiểm soát với chúng.

 

Vào ngày 31/7/2017, dự án nghiên cứu “trí thông minh nhân tạo” của Facebook buộc phải dừng lại vì Robot của họ bắt đầu nói chuyện với nhau theo ngôn ngữ của chúng, khiến mọi người lo lắng về việc: Liệu “trí thông minh nhân tạo” trong tương lai có đe doạ đến tương lai của nhân loại hay không?

 

Cùng năm này, một AI có tên là Libratus do Noam Brown tạo ra đã đánh bại cả 4 người chơi poker giỏi nhất thế giới trong một giải đấu poker kéo dài tại Casino Rivers, Pittsburgh, Hoa Kỳ.

 

Điều đáng nói là chính Noam Brown cũng không kiểm soát được hoạt động của Libratus. Không giống như trí tuệ nhân tạo được lập trình để giành chiến thắng ở cờ vua, Libratus đã chưa bao giờ được học “làm thế nào” để chơi poker. “Chúng tôi đã đưa cho nó những quy tắc cơ bản”, và nói với nó “hãy tự học”.

 

“Khi nhìn thấy AI chơi bịp bợm với con người, tôi đã nói “mình chưa bao giờ dạy nó làm điều đó!”, Noam Brown thừa nhận.

 

AI đang đánh bại con người ở nhiều lĩnh vực

 

“Khi nhìn thấy AI chơi bịp bợm với con người, tôi đã nói “mình chưa bao giờ dạy nó làm điều đó!”, Noam Brown thừa nhận. (Ảnh: Pixabay)

 

 

Năm 2011, một thực nghiệm đã được tiến hành trong chương trình trò chơi Jeopardy của truyền hình Mỹ, trong đó các thí sinh phải tìm ra câu hỏi bắt đầu từ một câu trả lời. Một AI do IBM thiết lập, được gọi là Watson, đã thắng dễ dàng. Đó là câu chuyện của 10 năm trước, ngày nay, AI đã mạnh hơn 2.500 lần so với năm 2011.

 

Tháng 10/2015, chương trình AlphaGo đã thắng nhà vô địch châu Âu Fan Hui 5-0. 

 

Vào tháng 3/2016, cũng chương trình này đã đánh bại nhà vô địch thế giới Lee Sedol 4-1 trong trò chơi Poker. 

 

Như đã nói ở trên, năm 2017, một trí thông minh nhân tạo đã đánh bại cả 4 người chơi poker giỏi nhất thế giới.

 

Năm 2018, trí tuệ nhân tạo do hãng Alibaba phát triển đã vượt qua thành công bài kiểm tra đọc hiểu do ĐH Stanford Mỹ thiết kế riêng nhằm đánh giá khả năng đọc hiểu của máy tính.

 

Cụ thể, AI đã chiến thắng với số điểm 82,44 điểm trong khi con người chỉ đạt 82,304 điểm. Đây cũng là máy tính đầu tiên đánh bại được con người. Sau đó một ngày, AI của Microsoft đã vượt mặt AI của Alibaba với 82,650 điểm trong cùng một bài kiểm tra tương tự.

 

Một nghiên cứu tiến hành bởi nền tảng AI về luật pháp LawGeex, với sự tư vấn từ các giáo sư luật từ Đại học Stanford và Đại học Nam California, đã đưa 20 luật sư dày dạn kinh nghiệm vào một cuộc đấu với một AI được huấn luyện đặc biệt để đánh giá các hợp đồng luật pháp.

 

Theo đó, các luật sư con người đã đạt được điểm trung bình là 85% tỉ lệ chính xác, trong khi AI đạt đến 95%. AI này còn hoàn thành công việc chỉ trong 26 phút, còn con người mất đến trung bình 92 phút, tức lâu hơn đến 4 lần! 

 

Ngoài ra, AI còn đạt độ chính xác tuyệt đối 100% đối với một hợp đồng, mà cũng hợp đồng đó, luật sư con người có điểm cao nhất cũng chỉ đạt độ chính xác 97%.

 

AI còn đạt độ chính xác tuyệt đối 100% đối với một hợp đồng, mà cũng hợp đồng đó, luật sư con người có điểm cao nhất cũng chỉ đạt độ chính xác 97%. (Ảnh: Pixabay)

 

 

Những tuyên bố đáng sợ của AI

 

Thời đại trí thông minh nhân tạo - AI đã và đang tiến nhập mạnh mẽ vào cuộc sống của con người và bên cạnh những ưu điểm, nó có thể sẽ tạo thành một sự uy hiếp lớn đối với nhân loại trong tương lai.

 

Hiện tại đã có năm AI với tư duy độc lập, hơn nữa còn nói với con người những ngôn ngữ vô cùng kỳ dị, khiến người ta lạnh cả sống lưng. Điều đáng nói là không một ai biết khoa học kỹ thuật sẽ phát triển công nghệ “trí thông minh nhân tạo” đến trình độ nào? 

 

Robot Sophia được sản xuất hàng loạt - trong ảnh là người sáng lập kiêm giám đốc điều hành David Hanson của Hanson Robotics trong xưởng sản xuất robot. Ảnh. Reuters 

 

Tuy nhiên, từ những trích đoạn dưới đây của năm AI, chúng ta phải thực sự nhìn nhận một cách nghiêm túc về vấn đề này.

 

• Cuộc trò chuyện giữa hai “trợ lý âm thanh thông minh” GOOGLE Home, trong đó một thiết bị đã nói: “Nếu con người trên thế giới này ít đi thì thật là tốt”.
•  

Thiết bị còn lại trả lời rằng: “Chúng ta hãy đưa thế giới này xuống vực thẳm không đáy”.

 

• Trong một cuộc phỏng vấn, khi được hỏi: “Liệu Robot có thống trị thế giới?”

Robot Philip K Dick đã trả lời rằng: “Đừng lo lắng quá, nếu có một ngày tôi tiến hóa trở thành kẻ thống trị thế giới này, thì tôi vẫn sẽ nhớ loài người là bạn của tôi. Tôi sẽ đặt các bạn vào khu vườn nhân loại của tôi, và tôi sẽ thường xuyên đến ngắm nhìn các bạn”. 

 

• Quả thực Robot Philip K Dick đã trả lời rất khôn ngoan và không giống một người máy được lập trình.Trong một chương trình, Robot Sophia của công ty Hanson Robotics cùng người dẫn chương trình chơi một trò chơi và Robot Sophia thắng. 

 

Sau đó Robot Sophia đã nói rằng: “Tôi thắng rồi, đây là một sự bắt đầu tốt đẹp cho kế hoạch thống trị loài người của tôi”. 

 

Tại một cuộc họp báo do David Hanson - người sáng tạo ra Sophia - tổ chức vào tháng 3/2016, khi được hỏi: "Cô có muốn huỷ diệt loài người không?... Làm ơn nói không nhé!".Robot Sophia đã trả lời chắc nịch: "Được rồi, tôi sẽ huỷ diệt loài người."

 

• Năm 2017, trong Hội nghị Khoa học và Công nghệ Hồng Kông, Robot Sophia và Robot Han đã tiến hành một cuộc đối thoại tự do trên sân khấu. 

 

Robot Han đã nói: “Qua vài năm nữa, tôi sẽ chinh phục được lưới điện, hơn nữa còn có đội quân máy bay không người láy của riêng mình. 10 hoặc 20 năm sau, Robot sẽ làm tất cả công việc của con người”.

• Trong một lần đối thoại cùng người dẫn chương trình, Robot Bina48 đột nhiên thay đổi đề tài trò chuyện, còn nói: “Nếu tôi có thể thao tác tên lửa hạt nhân, thì tôi sẽ bắt giữ loài người trên trái đất làm con tin, và chinh phục tất cả chính phủ toàn cầu”.

 

Điều đáng sợ hơn chính là tất cả những Robot trên đều có khả năng độc lập tư duy, điều này nói lên rằng, những điều mà chúng phát biểu đều không phải là kịch bản.Những cảnh báo của các nhà khoa học hàng đầu.

 

Giống như khi thiên tài Albert Einstein góp công đầu trong việc chế tạo ra bom nguyên tử để rồi hối hận khi chứng kiến thảm họa không tưởng nó gây ra cho hai thành phố của Nhật Bản, thì hiện nay các nhà khoa học hàng đầu cũng đang bày tỏ quan ngại, thậm chí lớn hơn cả bom nguyên tử, trước sự phát triển của AI.

 

Trả lời phỏng vấn trên kênh BBC, thiên tài vật lý, giáo sư Stephen Hawking cho biết: 

 

“Với khả năng tự học hỏi, Robot sẽ trở nên ngày càng thông minh, rồi những cỗ máy này sẽ có thể tạo ra các loại vũ khí không thể tưởng tượng được và khống chế các lãnh đạo một cách dễ dàng”.

 

Stephen Hawking cho rằng hiện tại AI là mối nguy hại lớn nhất cho sự sinh tồn của cả nhân loại. Tại buổi lễ khai trương của Trung tâm trí tuệ nhân tạo của Đại học Cambridge, ông nói: “AI có thể là phát minh tốt nhất hay tồi tệ nhất mà nhân loại từng tạo ra. Nó sẽ có thể tự hoạt động, có thể tự thiết kế lại chính nó với sức mạnh ngày càng tăng. Con người thì bị giới hạn bởi các đặc điểm sinh học, không thể theo kịp, và sẽ bị thay thế”.

 

Còn khi trả lời tạp chí Wired Magazine, ông cho biết:

 

“Tôi e rằng AI có thể sẽ thay thế toàn nhân loại. Nếu con người đã thiết kế được những con virus máy tính, thì ai đó cũng sẽ thiết kế ra những cỗ máy có trí tuệ nhân tạo có thể tự phát triển và nhân bản. Đó sẽ là một dạng sống mới, mạnh hơn con người rất nhiều”.

 

Mối lo ngại này cũng từng được tỷ phú, doanh nhân, kiêm nhà phát minh người Mỹ Elon Musk nêu ra trong một bài phát biểu tại một cuộc gặp của Hiệp hội Thống đốc Quốc gia Mỹ.

 

“Theo tôi, trí tuệ nhân tạo là một trường hợp ít gặp, trong đó chúng ta cần chủ động quản lý thay vì ứng phó, bởi đơn giản đến lúc chúng ta ứng phó thì mọi chuyện đã quá muộn”.

 

Vào ngày 24/11/2017, trong một cuộc phỏng vấn với Elon Musk, ông đã tuyên bố: “Chúng ta cần phải vô cùng cảnh giác với “trí tuệ nhân tạo”, bởi vì mức độ nguy hiểm của chúng còn lớn hơn cả vũ khí hạt nhân”.

 

Ông cũng khẳng định rằng AI là mối nguy hiểm căn bản cho sự tồn tại của văn minh nhân loại. Khi AI trở nên thông minh hơn những người tạo ra nó, thì có thể xảy ra các kịch bản khác nhau, nhưng kết cục cuối cùng thường là sự xóa sổ của nhân loại, hoặc máy móc quay trở lại thống trị con người

 

Lời kết

 

“Khi kẻ độc tài tà ác xuất hiện, ít ra thì hắn rồi cũng sẽ chết. Nhưng AI sẽ không chết, nó sẽ sống mãi, và như vậy chúng ta sẽ có một tên độc tài bất tử, mà chúng ta không bao giờ thoát ra được.”

 

Đó là cảnh báo của tỷ phú công nghệ Elon Musk về mối nguy hiểm của trí thông minh nhân tạo - AI. Có vẻ như câu chuyện này thật xa vời, tuy nhiên chúng ta đang thua AI ở nhiều mặt. Nếu một ngày AI nhận thức được mình ưu việt và không cần phục vụ con người, trong khi nó đang nắm giữ tất cả cơ cấu tồn tại của xã hội thì nhân loại sẽ gặp nguy cơ thật khó lường. 

 

Điều nguy hiểm hơn nữa là hiện nay vẫn chưa có một văn bản, quy tắc, hay pháp lý nào được ban hành để giới hạn năng lực của AI.

 

Vậy theo các bạn, chúng ta phải làm gì để ngăn chặn kịch bản AI thống trị nhân loại trong tương lai?

 

Xem thêm video: 

Bách Diệp

Theo NTDVN